İnsanın tam xoşbəxt olması üçün doğma vətəni,
doğma dili olmalıdır. Maraqlıdır ki, başqa xalqlar ”doğma dil” dedikləri halda,
Azərbaycanda Ana Dili deyilir…
Azərbaycanın
ən qədim sərvəti, 50 milyon insanı birləşdirən vasitə, öz gözəlliyi, sadəliyi,
təbiiliyi ilə seçilən dil-Azərbaycan dili. Azərbaycan dili böyük inkişaf yolu
keçmiş, qədim və zəngin ədəbi dillərdəndir. Dövlət dilimiz olan Azərbaycan dili
son bir əsrlik dövr ərzində məqsədyönlü islahatlar nəticəsində lüğət tərkibini
zənginləşdirib və dünya dilləri içərisində özünəməxsus yer tutub.
Dil siyasəti Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
dövründə diqqət yetirilən əsas sahələrindən olub. AXC hökumətinin 1918 - ci il
27 iyun tarixli qərarı ilə, o zaman türk dili adlanan Azərbaycan dili dövlət
dili elan edildi.
Azərbaycanda
Sovet hakimiyyəti yaradıldıqdan sonra, yalnız 1956-cı ildə Azərbaycan SSRİ Ali
Sovetinin qərarı ilə 1937 - ci il Konstitusiyasına Azərbaycan dilinin dövlət
dili olması barədə maddə əlavə olunsa da, bu qərar heç də uğurlu olmadı. Nəhayət,
Respublikanın 1978-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyasına Azərbaycan dilinin
dövlət dili olması barədə maddə daxil edildi.
Azərbaycan
Respublikası dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra dilimizin daha da
inkişaf etdirilməsi istiqamətində yeni üfüqlər açıldı. Müstəqil Azərbaycanın
1995-ci ildə ümumxalq referendumunda qəbul edilmiş ilk milli Konstitusiyasında
Azərbaycan dili dövlət dili kimi layiqli yerini tutdu. Konstitusiyasının 21-ci
maddəsində göstərilir ki, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Dili Azərbaycan
Dilidir və Azərbaycan Respublikası Azərbaycan Dilinin inkişafını təmin edir.
Ulu
öndər Heydər Əliyevin hakimiyyətdə olduğu dövrdə dilimizin inkişafına xüsusi önəm
verildi. Bu istiqamətdə müxtəlif taleyüklü fərmanlar, sərəncamlar qəbul olunurdu.
Doğma dilinə hər zaman həssaslıqla yanaşan Ulu öndərimiz dilimiz haqqında belə
deyirdi: ”Dil hər bir millətin mənliyinin əsasıdır. İnkişaf etmiş zəngin dil mədəniyyətinə
sahib olan xalq əyilməzdir, ölməzdir, böyük gələcəyə malikdir. Bizim çox gözəl,
zəngin dilimiz var”.
Ulu
öndərin dilimizə olan qayğısı, sevgisi hər an öz bəhrəsini verirdi. 2001-ci il
iyunun 18-də “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında “Fərman
imzalandı. Fərmanda dilimizin öz tarixi inkişafı boyunca əldə etdiyi uğurlarla
yanaşı, yaşadığımız dövrdə dövlət dili sahəsində yaranmış problemlər geniş təhlil
edildi, həmin problemlərin həlli yolları göstərildi. Dahi rəhbərin “Azərbaycan əlifbası
və Azərbaycan dili gününün təsis edilməsi haqqında “2001-ci il 9 avqust tarixli
Fərmanına əsasən hər il avqustun 1-i ölkəmizdə Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan
dili günü kimi qeyd edilir.
Azərbaycan
dilinin perspektivlərinin müəyyənləşdirilməsi və dilçiliyin əsaslı inkişafı
istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər Prezident İlham Əliyevin hakimiyyəti
dövründə də davam etdirilir. Belə ki, dövlət başçısı 2004-cü il yanvarın 12-də
“Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi
haqqında “sərəncam imzaladı. Sərəncama əsasən, dərslik, elmi əsər və lüğətlərin,
bədii ədəbiyyat nümunələrinin latın qrafikalı yeni Azərbaycan əlifbası ilə çap
olunaraq istifadəyə verilməsi milli ədəbi dilin daha da zənginləşməsi
baxımından əhəmiyyətli oldu.
Bu gün
hər bir kəs əminliklə deyə bilər ki, Azərbaycan dili müstəqil bir dövlətin
dilidir. Ana dilimizin inkişafı və zənginləşdirilməsi dövlət başçısının hər
zaman diqqət mərkəzində olan mühüm məsələlərindəndir. Hər bir azərbaycanlı öz vətəndaş
borcunu yerinə yetirərək xalqımızın ən böyük mənəvi sərvəti olan Ana dilinə
qayğı ilə yanaşmalı,onun qorunması və inkişafı üçün əlindən gələni etməlidir.
Bu yolla biz dilimizi qoruyub nəsildən - nəslə ötürməliyik.
Sevda Məmmədova, Xocalı rayon sakini